Nederlandse vrouw controleert lichaam te weinig

Gebrek aan kennis of ontbreken urgentie voornaamste oorzaken voor te weinig juiste zelfcontrole op hoge bloeddruk en borstkanker

Zaandam, 28 september 2021 -- Nederlandse vrouwen checken te weinig op eventuele symptomen van borstkanker en weten vaak niet waar ze precies op moeten letten. Ook het meten van de eigen bloeddruk gebeurt minder vaak dan eigenlijk nodig is. Dat blijkt uit een onderzoek dat Kantar uitvoerde in opdracht van Etos. Slechts 38 procent van de vrouwen geeft aan haar borsten een keer per maand of vaker te controleren en als zij dit doet, checkt ze vaak niet op de juiste manier: 86 procent geeft aan dat zelfonderzoek vooral bestaat uit voelen, terwijl je de meeste symptomen vooral kunt zien.

Ook meet de helft van de Nederlandse vrouwen nooit haar bloeddruk. De voornaamste oorzaak hiervoor is het gevoel voor urgentie dat ontbreekt. Slechts 44 procent denkt dat het meten van bloeddruk van belang is en maar een vijfde van de vrouwen geeft er blijk van dat een hoge bloeddruk negatieve invloed op het welzijn heeft. De helft van de Nederlandse vrouwen weet niet hoe vaak ze haar bloeddruk moet meten.

Borstkanker: vooral kijken is belangrijk

Onder Nederlandse vrouwen is borstkanker de meest voorkomende kankersoort. 1 op de 7 vrouwen wordt op een zeker moment in haar leven met borstkanker gediagnosticeerd. Toch lijkt dit niet direct tot veelvuldig controleren te leiden. Uit het onderzoek van Kantar blijkt dat 62 procent haar borsten weinig tot nooit controleert. Ook weten de vrouwen die het wel regelmatig doen, vaak niet waar ze op moeten letten: 86 procent van de Nederlandse vrouwen denkt dat je zelfonderzoek vooral doet door te voelen, terwijl je dit juist doet door je borsten te bekijken. Daarnaast weten veel vrouwen ook niet op welke leeftijd ze moeten beginnen met het checken van hun borsten. Het advies is om dit te doen vanaf het moment dat je borsten krijgt, maar slechts 13 procent meende dat de adviesleeftijd jonger dan 20 jaar is. Wel weet driekwart van de vrouwen dat zelfonderzoek kan helpen bij vroegtijdige opsporing.

‘Het wordt ons nog altijd van moeder op dochter meegegeven dat je met een knobbeltje in je borst naar de huisarts gaat. Terwijl dit slechts één van de in totaal 12 meest voorkomende symptomen van borstkanker kan zijn, de andere 11 kun je vooral zien. Een dikke opliggende ader, een bultje, huidbeschadiging, een kuiltje of deukje, verandering in de vorm en grootte van de borst, een sinaasappelhuid, warmte of roodheid, vochtverlies uit de tepel, een ingetrokken tepel, een tepelkorst of een harde zone. Als je een verandering opmerkt, hoef je je niet direct zorgen te maken. Wel is het verstandig om het te laten checken door de huisarts.’

Marjolein de Jong, voormalig oncologisch chirurg en bestuurder van het Alexander Monro Ziekenhuis

Leer je borsten kennen

Jacqueline Rikmans (51) merkte op dat haar borst anders was dan normaal: ‘Ik zag en voelde een soort verharde plek, maar voelde geen knobbeltje dus ik dacht dat het wel mee zou vallen. Toch ervaarde ik duidelijk een verschil met de andere borst. Ondanks dat ik me niet kon voorstellen dat er iets ernstigs aan de hand was, heb ik er gelukkig toch naar laten kijken. Zo kwam ik uiteindelijk bij het Alexander Monro Ziekenhuis terecht. Het was wel een enorme schok om te horen dat ik borstkanker heb. Ik ben nu weliswaar onder behandeling, maar heb wel kans op genezing doordat de ziekte in een beginstadium is ontdekt. Ik weet daarom als geen ander dat het van groot belang is om je borsten te leren kennen.’

Gevaar hoge bloeddruk onderschat

Waar de Nederlandse vrouw zich wel bewust is van het belang van zelfonderzoek als het om borstkanker gaat, is er bij het meten van bloeddruk juist gebrek aan gevoel voor urgentie. Dit terwijl onder Nederlandse vrouwen hart- en vaatziekten doodsoorzaak nummer één zijn en 1 op de 3 vrouwen in de leeftijd van 30 tot 70 een hoge bloeddruk heeft, wat het risico op die hart- en vaatziekten vergroot. 

‘Hoge bloeddruk is vrij eenvoudig met aanpassingen in de levensstijl of medicatie aan te pakken, maar de langetermijn gevolgen aan hart of vaten zijn vaak onomkeerbaar. Een hoge bloeddruk heb je meestal niet in de gaten. Ook als je gezond eet en veel sport kun je een te hoge bloeddruk hebben. Begin daarom vanaf je veertigste met minimaal één keer per jaar (thuis)meten van je bloeddruk.’

Hester den Ruijter, hoogleraar hart- en vaatziekten bij vrouwen (UMC Utrecht)

Lees het volledige onderzoeksrapport hier.

Samenwerking Etos 

Om het belang van zelfonderzoek op de kaart te zetten, heeft Etos een duurzame samenwerking gestart met het UMC Utrecht, het in borstkanker gespecialiseerde Alexander Monro Ziekenhuis en de Breast Care Foundation. Etos zet haar bereik in om de kennis van de medische partners te verspreiden en toegankelijk te maken voor een groot publiek. Dit sluit aan op de missie van Etos om de klant elke dag te helpen zich goed te voelen. De winkelvloer, website, nieuwsbrief en social mediakanalen worden daarom ingezet om consumenten te informeren over het controleren van bloeddruk en borsten. Meer informatie vind je op etos.nl/hartvoorhart en etos.nl/kenjeborsten.